تأویل و فهم شعر از نظر هرمنوتیک فلسفی

Authors

زهرا زواریان

دانشگاه آزاد اسلامی تهران، واحد شمال بیژن عبدالکریمی

دانشگاه آزاد اسلامی تهران، واحد شمال؛

abstract

زبان در «هرمنوتیک فلسفی» جایگاه ویژه­ای دارد. تجربه زندگی انسان، ساحتی از بودن در جهاناست که تنها به واسطه «زبان» قابل شناسایی است. زبان واسطه­ای است که «فهم» در آن تحقق می­یابد. هر فهمی تأویل است و هر تأویلی در چارچوب زبان شکل می­گیرد. از نظر گادامر، حقیقت امری است که در واقعه فهم بر ما آشکار می­شود و این ظهور بیش از هرچیز، متکی بر حالت گشودگی و گفتگوگرانه است. رابطه زبان با هستی، رابطه­ای آینه­ای و انعکاسی است. زبان ذاتاً ساختاری «تأملی» دارد و در بیان و گفتار به »وجود» این امکان را می­دهد که خود را به ظهور رساند. از دیدگاه گادامر، شعر و تفکر همپای یکدیگرند. شعر ساحتی است که در آن تفکر، شاعرانه می­شود. شاعر از راه همدلی و رهاشدگی شاعرانه، توانایی شنیدن ندای وجود را حاصل می­کند و به ذات وجود نزدیک می­شود. عنصر مشترک میان شاعر و متفکر، ضمن همدلی آنها با وجود، مشارکت ایشان در امر زبان است. آنها خود را در زبان منکشف می­سازند. گویی هستی، فقط از راه زبان است که در تفکرِ شاعرانه و شعرِ متفکرانه خود را آشکار می­کند. اما سخن بر این است که این ظهور چگونه اتفاق می­افتد؟ تأویل گر یا مفسّر چطور می­تواند به فهم شعر نزدیک شود؟ آیا فهم از طریق روش امکان­پذیر است یا گادامر نحوه دیگری برای تأویل  پیشنهاد می­کند؟ این مقاله تلاش می­کند به شرح دیدگاه گادامر در باب نسبت فهم و حقیقت، رابطه زبان و وجود و نیز رابطه شعر و تأویل آن بپردازد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

وجود هرمنوتیک فلسفی در شعر حافظ؛ تأملی هستی‌شناسانه

در هرمنوتیک فلسفی گادامر اثر هنری به‌ منزلۀ رخداد حقیقت است و جنبه‌های هستی‌شناسانه دارد، اما شعر «پارادایم» (paradigm) متن است.‌ دلیل این اهمیت بیش از آن‌که ویژگی‌های زبانی مانند وزن، موسیقی، قافیه، و نظایر آن در شعر باشد، رابطة تفکر شاعرانه با وجود و حقیقت است. برخی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که رابطة شعر را با وجود توضیح می‌دهند عبارت‌اند از: خودقانون‌گذاری و یکتایی، استمرار، طنین‌افکنی، و لحن. ...

full text

هرمنوتیک و فهم متن

این مقاله فاقد چکیده می​باشد.

full text

چیستی معنا و زیبایی در اندیشه و شعر ادونیس از منظر مبانی هرمنوتیک فلسفی

چیستی معنا و زیبایی از مقوله های چالش برانگیز پس از پیدایش شعر نو عربی است که بخش قابل توجهی از پژوهش های ادبی را به خود اختصاص داده است. در گسترة شعر و نقد معاصر عربی، ادونیس یکی از نام آورترین شخصیت های ادبی معاصر عرب به شمار می‌آید که به نظریه‌پردازی در این زمینه پرداخته است. وی معنا و زیبایی را ضمن موضوعاتی چون مفهوم شعر، تعهد، پیچیدگی، سنت و نوآوری در نوشته­های خود مطرح نموده است و در این ...

full text

مولوی و هرمنوتیک فلسفی

برای فیلسوفان هرمنوتیک، مساله فهم اهمیت بسزایی دارد. بسیاری از آنها فقط به فهم متن و تفسیر و تاویل آن توجه دارند، اما قلیلی چون هایدگر و گادامر خود مساله فهم را مورد موشکافی قرار داده اند. به بیان دیگر برای آنها هستی شناسی فهم و شرایط حصول فهم بیشتر مطرح است تا این که یک متن را چگونه و با چه روشی فهم پذیر سازیم. از آنجا که مولوی بیشتر به عنوان یک شاعر در جامعه فکری ما مطرح کرده است، کمتر به زوا...

full text

هرمنوتیک و فهم معرفت تاریخی

ماهیت و اهمیت تفسیر در تاریخ، امری که پژوهش­های مختلف تاریخی را از هم متمایز کرده و جنبه­های نسبی و سیّال بودن دانش تاریخ را نشان می­دهد، مبحث مهمی است که مورخان را در فهم بیشتر موضوعات تاریخی و مهم­تر از آن، در فهم بستر فرآیندی آن یا همانا ساختار متداوم جوامع انسانی، کمک شایان توجه می­کند، به شرط این‌که فرایند درک و ضبط داده­های تاریخی و به اصطلاح مقوله­ی «فاکتولوژی» در پژوهش­های تاریخی، با رعا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
حکمت و فلسفه

جلد ۱۰، شماره ۳۷، صفحات ۲۵-۴۴

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023